Skip to main content

ጫወታ ስለ ‘የኦሎምፒክ ጫወታዎች’


እንደመታደል ሆኖ ከ200 በላይ አገሮች ጋር ተፎካክረን እስከ 20ኛ የሚደርስ ደረጃ የምናገኝበት ብቸኛው መድረክ የኦሎምፒክ ጫወታዎች ነው፡፡ (ማን ነበር ‹የምንወዳደረውም ሆነ የምናሸነፈው በአትሌቲክስ ብቻ፣ ከአትሌቲክስም በሩጫ ብቻ፣ ከሩጫም በረዥም ርቀት ብቻ› ብሎ ከዓመታት በፊት ‹ጭብጨባ አታብዙ› ያለን የአዲስ አድማስ ጋዜጠኛ? እርግጥ ነው፣ ዘንድሮስ አልተሳካም እንጂ አጭር ርቀትም፣ ዋናም ሞካክረናል በሉልኝ!!!)

ጫወታ አንድ፤ የኦሎምፒክ ፉክክር ፖለቲካ

የዓለምአቀፍ ኦሎምፒክ ኮሚቴው በኦሎምፒክ ቻርተሩ ምዕራፍ አንድ ክፍል ስድስት ላይ ‹‹የኦሎምፒክ ጫወታ ፉክክሮች በግለሰቦች ወይም በቡድኖች ብቻ እንጂ በአገራት መካከል አይደለም…›› ይላል፤ ድንቄም! እና ታዲያ ለምንድን ነው ግለሰቦቹ በአገራት ተከፋፍለው የሚጫወቱት፣ ለምንድን ነው ሲያሸነፉ የአገራቸው ብሔራዊ መዝሙር የሚዘመረው፣ ለምንድን አገራት ባገኙት የወርቅ ቁጥር ደረጃ የሚሰጣቸው? እኛ እንደሆንን የምንደሰተውም ሆነ የምናዝነው ነገሩን ያገር ጉዳይ አርገነው ነው፡፡

ጫወታ ሁለት፤ ኢትዮጵያ በኦሎምፒክ

ኢትዮጵያ የለንደኑን ጨምሮ በ13 የበጋ ኦሎምፒክ ጫወታዎች ላይ ተሳታፊ ሆናለች፡፡ ከነዚህ ውስጥ ከሦስቱ በስተቀር በሁሉም ሜዳሊያ ሰንጠረዥ ውስጥ ገብታለች፡፡ ሜዳልያ ሰንጠረዥ ውስጥ ከገባችባቸው 10 ጫወታዎች ውስጥ አንድም ወርቅ ያላገኘችው በሙኒክ ኦሎምፒክ ነው፡፡

በኦሎምፒክ መድረክ የለንደን ኦሎምፒክን ሳይጨምር 38 ሜዳሊያዎችን ስታገኝ፣ ሲተነተኑ 18 ወርቅ፣ 6 ብር እና 14 ነሐሶች ናቸው፡፡ በኢትዮጵያ (እና በአፍሪካ) የኦሎምፒክ ታሪክ የመጀመሪያውን ወርቅ ያስገኘው አበበ ቢቂላ ሲሆን፣ በሴቶች ደግሞ ደራርቱ ቱሉ ናት፡፡ ኢትዮጵያ ብዙ ሜዳልያዎች (8) ያገኘችው በሲድኒ ኦሎምፒክ ሲሆን፣ በአቴንስ እና ቤጂንግ ኦሎምፒኮች በያንዳንዳቸው ሰባት አግኝታለች፡፡

የለንደን ኦሎምፒክን ሳይጨምር፣ በተገኙት ሜዳሊያዎች ድምር ኢትዮጵያ ከዓለም የኦሎምፒክ አገራት አንፃር 40ኛ ደረጃ ላይ ተቀምጣለች፡፡

የለንደን ኦሎምፒክ ፓርክ
ጫወታ ሦስት፤ ኢትዮጵያዊ ኦሎምፒክ በጾታ

ከለንደን ኦሎምፒክ በፊት በተደረጉ ጫወታዎች …. ሜዳሊያ በወንዶች እና … ሜዳሊያ በሴቶች ለኢትዮጵያ ገቢ ተደርገዋል፡፡ ከባርሴሎና ኦሎምፒክ ወዲህ እስከ ቤጂንግ በሴቶች 14 ሜዳሊያ በወንዶች ደግሞ 13 ሜዳሊያዎች ተገኝተዋል፡፡ በዘንድሮው የለንደን ኦሎምፒክም እስካሁን በተገኙት አራት ሜዳሊያዎች ውስጥ ከአንዱ ነሐስ በስተቀር ሦስቱ በሴቶች የተገኙ ናቸው፡፡

ጫወታ አራት፤ የኦሎምፒክ ድል ኢኮኖሚ

በኦሎምፒክ ድል ብዙ ገንዘብ አይገኝም፤ ክብር እና ስም እንጂ፡፡ በኦሎምፒክ ድል ግን የአገራት ኢኮኖሚ ይገለጣል፡፡ ኢኮኖሚያቸው ትልልቅ የሆኑ አገራት ብዙ ሜዳሊያዎችን የማግኘት ዕድላቸው የሰፋ ነው፡፡ ለምሳሌ የተባበሩት የአሜሪካ አገራት (United States of America) 3ተኛ ከወጣችበት የሞንትሪያል ኦሎምፒክ በቀር በሁሉም አንደኛ ወይም ሁለተኛ ስትወጣ ኖራለች፡፡ በምጣኔ ሐብት ደረጃ መጤ የምትባለው ቻይና ደግሞ ከአትላንታ ኦሎምፒክ ጀምሮ በአገሯ እስካሰናዳችው ያለፈው የቤጂንግ ኦሎምፒክ ድረስ ከአራተኛ ጀምራ፣ ሦስተኛ፣ ሁለተኛ፣ እያለች አንደኛ ለመሆን በቅታለች - ልክ እንደGDPዋ ዕድገት ማለት ነው!

ጫወታ አምስት፤ ኢትዮጵያ በለንደን ኦሎምፒክ

ኢትዮጵያ ለለንደን የበጋ ኦሎምፒክ የላከቻቸው ስፖርተኞች ቁጥር 34 ነው፡፡ ሁለቱ ዋናተኞች ሲሆኑ ቀሪዎቹ አትሌቶች ናቸው፡፡ እስካሁን በኦሎምፒክ ታሪካችን በ10,000 ሜትር ሴቶች አራት የወርቅ ሜዳሊያ ስናገኝ አራቱም አንድ ቤተሰብ ውስጥ ገብተዋል፡፡ ሁለቱን ጥሩነሽ ዲባባ በቤጂንግ እና ለንደን ኦሎምፒክ ስትወስድ፣ አክስቷ ደራርቱ ቱሉ ደግሞ የባርሴሎናውን እና የሲድኒውን ወስዳለች፡፡ ሜዳሊያዎችን አንድ ቤተሰብ ውስጥ በማስቀረት ታሪኩ በቀለም የራሱ ድርሻ አለው፤ የ10,000 ሜትር ነሐስ አጥልቋል - ለንደን ላይ፡፡

በሴቶች ማራቶን ደግሞ በአፍሪካ የመጀመሪያውን የኦሎምፒክ ወርቅ ፋጡማ ሮባ በአትላንታ ኦሎምፒክ ካመጣች በኋላ በአራተኛው ኦሎምፒክ ዘንድሮ ቲኪ ገላና ወደቤቱ መልሳዋለች፡፡ በታሪካችን ለመጀመሪያ ጊዜ በመሰናክል ዝላይ (3000 ሜትር) በሶፊያ አሰፋ ሜዳሊያ ሰንጠረዥ ውስጥ ለመግባት በቅተናል፡፡ በዘንድሮው ኦሎምፒክ ሴቶች ወንዶችን በውጤት እያስከነዱ ነው፤ መጨረሻውስ?

Comments

Popular posts from this blog

The "Corridor Development" is a Façade of the Prosperity Party

Befekadu Hailu I have seen a news report claiming that 40% of central Addis Ababa will be demolished for the corridor development; I am not able to confirm the validity of the news but it sounds real to me given the size of massive operations in the demolition of old neighborhoods and construction of bike lanes, green areas, and glittering street lights. I like to see some beauty added to my city but cannot help mourning the slow death of it too. Addis Ababa was already in a huge crisis of housing and the demolition of houses is exacerbating it. Apparently, Prime Minister Abiy Ahmed is eager to showcase his vision of prosperity by demonstrating how fast his administration can do magic by beautifying the front sides of the streets with lights, new pavements, and painted fences ("to fake it until he makes it" in my friend's words). Therefore, he and his party do not care about the miserable human stories behind the scenes and they will harass you if you tell it (Azeb Woku...

መጽሐፍ የሚወጣው፣ የተዋነይ ዘ ጎንጅ 5 መሥመር ቅኔ

ጎንጅ ቅኔ ያጠናበት ደብር ሥም ነው። ደብረ ጥበብ ጎንጅ ቅዱስ ቴዎድሮስ ገዳም። ተዋነይ የባለቅኔው ሥም ነው። (የግዕዝ ትርጉሙ "ዋናተኛ" ማለት ነው።) ሊቁ ተዋነይ የልኅቀቱን ያክል እምብዛም አይወራለትም፤ ነገር ግን በዘመኑ ወደር የሌለው ልኂቅ ስለመሆኑ ሥራው ይናገራል። የሕይወት ተፈራ "Mine to Win" የተሰኘ ድርሰት መቼቱን በዐፄ ዮሓንስ ንግሥና ዘመን፣ በጎጃም/ጎንደር የቅኔ መማሪያ ደብሮች ያደረገ ልብወለድ ነው። ልቦለዱ የቅኔ ትምህርት ስርዓትን ያስተዋውቀናል፤ በበኩሌ የቅኔ ትምህርትን እና የቅኔ ሊቃውንት ታላቅነት ቀድሞ ከነበረኝ ግንዛቤ የበለጠ እንዲሆን አድርጎኛል። በተለይ የተዋነይ ዘ ጎንጅ (በውኑ ዓለም የነበረ ባለቅኔ) ተከታይዋ አምስት መሥመር ቅኔ መጽሐፍ የሚወጣት እንደሆነች ልቦለዱ አሳሰበኝ። ወይም በአጭሩ ብዙ ምዕራባውያን ስንት መጽሐፍ የጻፉለት ፍልስፍናን በአምስት መሥመር ይዟል። የቅኔው ትርጓሜ የመጽሐፍ ቅዱስን እና የመጽሐፍ ቅዱሱን ፈጣሪ ኅልውና ይሞግታል። “የአምን ወይገኒ ኵሉ ዓለም በዘፈጠረ ለሊሁ ብዙኃን እንዘ ይገንዩ ይስግዱ ቅድሜሁ ለነጽሮ ዝኒ ነገር እሥራኤል ከመይፍርሑ ሙሴ ፈጠረ ፈጣሪሁ ወ ፈጣሪ ፈጠረ ኪያሁ።” (ተዋነይ ዘ ጎንጅ። ምንጭ፣ሕይወት ታደሰ ወደአማርኛ የተረጎመችው የሕይወት ተፈራ መጽሐፍ) ትርጉሙን በኋላ እመለስበታለሁ። ስለተዋነይ መጀመሪያ የሰማሁት የበውቀቱ መጽሐፍ ላይ ነበር። እሱም በጨረፍታ - “የሌሊት ዜማዎች” የሚለው ግጥሙ ውስጥ። በውቀቱ ተዋነይን በግጥሙ ግርጌ ማስታወሻው አስተዋውቆን ያልፋል፣ “ተዋነይ በቅኔ ቤት አፈ ታሪክ ሞትን በግዝት ለሰባት ዓመታት ያቆመ ጀግና ነው"። ከዚያ በኋላ፣ አዲስ አድማስ ላይ የወጣ አንድ ጽሑፍ ተዋነይ የተላከበትን ...

የልጅ ሚካኤል አዲስ አበባ

በፍቃዱ ዘ . ኃይሉ “የአዲስ አበባ ብሔርተኝነት” ቢኖር ኖሮ መሪው ልጅ ሚካኤል ይሆን ነበር። አሁን አሁን እሱ ስለ አዲስ አበባ የዘፈናቸውን ዘፈኖች ቁጥር ራሱ በትክክል መቁጠር ይቸግረኛል። ለአዲስ አበባ ከተዘፈኑ ዘፈኖቹ ውጪም በየዘፈኑ ውስጥ የሚጨማምራቸው መልዕክቶች በራሳቸው መወድሰ አዲስ አበባ ናቸው። ለምሳሌ፣ በቅርቡ በለቀቀው ‘አዲስ አራዳ’ በተሰኘው አልበሙ ውስጥ ‘የድሬ ልጅ’ የሚል ዘፈን አለው። ዘፈኑ የተዘጋጀው ያው የአዲስ አበባ እህት ተደርጋ የምትቆጠረውን ድሬ ዳዋን ለማወደስ ነበር። ልጅ ሚካኤል ግን የአዲስ አበባ ፍቅሩ ያመልጠውና የሚከተለውን ያቀነቅናል፦ “መጣልሽ በሏት፣ ድሬ ድረስ፣  ከአዱ ገነት፣ ከሸገር፣ ከአዲስ ደረሰ፣... የሸገር ልጅ አራዳ ነው፣ ሰው አክባሪ፣ ሰው ወዳዱ፣ ቀላጅና ተረበኛ፣ ፍቅር ይዞ የሚተኛ፣ ‘አለው’ የለ፣ ‘የለው’ የለ፣ ከሁሉ ጋ፣ ግባ ጀባ...፤” ፤ ልጅ ሚካኤል በዚህ አልበሙ ብቻ አዲስ አበባን የሚያውድሰባቸው ሌሎችም ዘፈኖች አሉ፤ ‘ አዲስ አራዳ ’ የሚለው የአልበሙ መጠሪያ እና ‘ሸገር’ የሚሉት ዘፈኖቹ ዋነኞቹ ናቸው። ታዲያ እንዲህ በአዲስ አበባ ፍቅር የሚቃጠለው ልጅ ሚካኤል "ሊነግረን የሚፈልገው ምንድን ነው?" የሚለው ጥያቄ ደጋግሞ ይመጣብኛል። ይህ የልጅ ሚካኤል አዲስ አበባ ምንነትን ለመረዳት የሚጥር ፖለቲካዊ መጣጥፍ ነው። ‘አዲሱ አራዳ’ ማነው? በዚህ ዘፈኑ በብዙዎቻችን ዕድሜ የትዝታ ማኅደር ውስጥ የሚገኙ ነገር ግን በአዲስ አበባ ልማት ሥም የፈረሱ እና እየተረሱ ያሉ ሰፈሮችን ሥም ያነሳሳል። ዘፈኑ በግጥሙም በዜማውም፣ የሐዘን እንጉርጉሮ ያለበት ነው። ምሳሌ እንውሰድ፦ “ጨርሰሽ ስትወጪ ከቡፌ ዳ’ላጋ፣ ጠብቂኝ እንዳልል፣ ቆመሽ መሐሙድ’ጋ፣ አገር ...