Skip to main content

የኢሕአዴግ ‹‹ትርፍ›› እና ኪሳራ


ኢሕአዴግን ፀሃዩ መንግስት እያለ በሽሙጥ የሚያንቆለጳጵሰው አበበ ቶላ በካድሬዎች ሽንቆጣ ብዛት ኮበለለ፣ የአውራምባ ታይምስ ማኔጂንግ ኤዲተርና የ2010 CPJ ፕሬስ ነፃነት ተሸላሚው ዳዊት ከበደም እያሻቀበ በመጣበት ትንኮሳና (እንደራሱ ገለፃ ‹‹ማክሰኞ፤ ሕዳር 12፤ 2004›› ሊታሰር ስለነበር) ወደ ሃገረ አሜሪካ እግሬ አውጪኝ አለ፡፡ የምንወዳቸው፣ ጽሁፎቻቸውን የምንናፍቅላቸው ጋዜጠኞች በሙሉ ከፊሎቹ ተሰደዱ፣ ከፊሎቹ አቋማቸውን አለዘቡ፣ ከፊሎቹ ብዕራቸውን ሰቀሉ፣ ቀሪዎቹ ደግሞ ታሰሩ፡፡ ‹‹ሂስ ቀረበብን ብለው ሃገር ጥለው ፈረጠጡ›› በሚል በጠቅላይ ሚኒስቴሩ የተተቹት እነ ዐቢይ ተክለማርያም እና መስፍን ነጋሽ በአሸባሪነት በሌሉበት በተከሰሱበት በዚህ ቀውጢ ሰዓት የሃገራችን የፕሬስ ነጻነት በአስተማማኝ ሁኔታ ላይ እንዳለ አቶ በረከት ስምዖንን፣ ሚሚ ስብሃቱን፣ ሳምሶን ማሞን ወይም የኢቴቪ ሚዲያ ዳሰሳ አዘጋጆችን ጠይቆ መረዳት ይቻላል፡፡

በተቃራኒው WorldPress Freedom Index 2010 የኢትዮጵያን የፕሬስ ነፃነት ‹‹አስቸጋሪ ሁኔታ›› (ለመጨረሻ ሩብ ጉዳይ) ላይ እንዳለ ይነግረናል፡፡ የ2011 ውጤት ሲታወቅ ደግሞ ‹‹በጣም አሳሳቢ ደረጃ ላይ›› (የመጨረሻ ደረጃ ላይ) ነው ብሎ እንደሚፈርጀው መገመት አይከብድም፡፡ በFreedom of the Press Global Status ላይ ደግሞ ኢትዮጵያ ‹‹ነፃ ያልሆነች›› ተብላለች፡፡ ጋዜጠኞችንም በማሰር ቢሆን ኢትዮጵያን ከኤርትራ በቀር የሚበልጣት እንደሌለ chartsbin.com በዝርዝር ያስነብበናል፡፡ እኛ ማንን እንመን? በመንግስት ቲፎዞነታቸው የምናውቃቸውን እኒያን ግለሰቦች ወይስ በጥናት ላይ ተመርኩዘው የሚነግሩንን እኒህ ኃላፊነት የሚሰማቸውን ድርጅቶች? ግዴለም የምናየውን እንመን፤ የታሰሩትንና እየተሰደዱ ያሉትን ጋዜጠኞች አይተን እንፍረድ፡፡
የአገራችን የኢትዮጵያ መንግስት እርምጃ በወረቀት ጋዜጠኞች ላይ ብቻ አይወሰንም፡፡ የመንግስትን ስህተት ከመንቀፍ የማይቆጠቡት እነ voa.com፣ addisnegeronline.com፣ ethiopianreview.com፣ ethioguardian.com፣ ethiomedia.com እና nazret.comን ጨምሮ ዘርዝሬ የማልጨርሳቸውን ሌሎች በርካታ ድረዓምባዎችን በኢትዮጵያ እንዳይነበቡ አግዷቸዋል፡፡

የፕሬስ ነፃነቱ ደረጃ በዚህ ብቻ አይገለፅም፤ በአገራችን ሆነ ተብሎ በሚመስል ሁኔታ ከጊዜ ወደጊዜ ዋጋው እያሻቀበ የመጣው የወረቀት እና የሕትመት ዋጋ ጋዜጦችንም ሆነ ንቁ ሕዝብ መፍጠር የሚያስችሉ መጽሃፍትን የቅንጦት ንብረት እያስመሰላቸው ነው፡፡ በአሳለፍነው 10 ዓመት ውስጥ የጋዜጦች ዋጋ በ466% ጨምሯል (ከ1 ብር ከ50 ወደ 7 ብር፤ ከምርጫ 97 ወዲህ ደግሞ በ280%)

‹‹ትርፍ››
የዚህ አፈና ትርፉ ምንድን ነው የምትሉ ከሆነ መልሱ ቀላል ነው፤ ስልጣንን ማራዘም ነው፡፡ ኢሕአዴግ ለቻይና ‹‹ቀለም›› ተማሪዋ ነው፡፡ ቻይና ኢንተርኔትን በመገደብ ከአለማችን የሚወዳደራት የለም፡፡ ኢሕአዴግም ብዙ ተቃዋሚ ድረአምባዎች ቢኖሩት ኢትዮጵያን ከቻይና አያሳንሳትም ነበር፡፡ ምክንያቱም የቻይና ኮሙኒስቶች እስካሁን በስልጣን ላይ ተቆናጥጠው መኖር የቻሉት በዚሁ መንገድ መሆኑን ያምናል፡፡

እውነቱን ለመናገር በአገራችን እየተዘዋወራችሁ የምታገኙትን ሰው ብትጠይቁ ታዝናላችሁ፡፡ ስለ ኑሮ መወደድ ስታወሩ የእግዚአብሔር ቁጣ እንደሆነ ሊነገራችሁ ይችላል፤ እግዚአብሔር ኢትዮጵያን ምነው እንዲህ ጠመዳት እስክትሉ ድረስ፡፡ ስለየኔሰው ገብሬ ሞት ብትጠይቁ፣ ‹‹ማነው ደግሞ እርሱ?›› የሚል አስደንጋጭ መልስ ታገኛላችሁ፡፡ ስለታሰሩት፣ ስለተሰደዱት ጋዜጠኞች እና ስለአሸባሪዎች አደን ብትጠይቁ ‹‹ደሞ እንደዚህ ዓይነት ነገር እኛ አገር አለ እንዴ?›› ትባላላችሁ - ከዚያ ተስፋ ትቆርጣላችሁ፡፡

መረጃ የሌለው ሕዝብ ‹‹ሰማይ አይታረስ፣ ንጉሥ አይከሰስ›› ብሎ የሚተርት ሕዝብ ነው፡፡ ይሄ ተረትና ምሳሌ ከኢትዮጵያ ዛሬም አልተነቀለም፡፡ ኢሕአዴግ በነፃው ፕሬስ አፈና የሚያተርፈው መረጃ የሌለው እና ፀጥ ለጥ ብሎ የሚገዛ ሕዝብ ነው፡፡

ኪሳራ
የፕሬስ ነፃነትን የሚያፍኑ መንግስታት ኪሳራ የሚታየው ዘግይቶ ነው፡፡ የፕሬስ ነፃነት መታፈን የሕዝቦችን የለውጥ ጥያቄ ያዘገየዋል እንጂ አያስቀረውም፡፡ ማሕበረሰቦችን በመረጃ ማፈን ብቻ ከማሰብ ማስቆም አይቻልም፡፡ ስለዚህ ሕዝባዊ ብሶቶች ምንም መረጃ ወይም የመረጃ ምንጭ በሌለበት ሁኔታም ቢሆን መገንፈሉ አይቀርም፤ ኪሳራው ይኸው ነው - ብዙ የሚከፈልለት የስልጣን ጥም ዘላለም አይዘልቅም፡፡ የኢሕአዴግ መንግስትም - በቅርቡ፣ እጅግ በጣም በቅርቡ ይህንን እውነታ መጋፈጡ እንደማይቀር ይሰማኛል፡፡ ይሁን እንጂ የፕሬስ ነፃነት አፈና በአንድ አብዮት ተደምስሰው ከሚከስሙ የስልጣን ጥመኞች ይልቅ ዘለቄታዊ ተፅዕኖውን የሚያሳድረው ታፍኖ በሚከርመው ማሕበረሰብ ላይ ነው፡፡ ስለዚህ ይሄ ‹‹እጅግ በጣም በቅርቡ›› ያልኩት የኢሕአዴግ ምፅዓተ ፍፃሜ ዛሬ ቢሆን ደስ ይለኝ ነበር፡፡

ትርፍና ኪሳራ ሲወራረድ
ሕዝባዊ መሰረት የሌለው መንጠራራት ኋላ ለመፈጥፈጥ እንደሆነ አያጠራጥርም፡፡ ኢሕአዴግ ‹‹እየረገጥካቸው የምትወጣባቸውን ሕዝቦች እንዴት መያዝ እንዳለብህ አትዘንጋ፤ ስትወርድ የምትወራረድባቸው እነሱኑ ነው›› ብሎ የሚመክረው አካል ያስፈልገዋል፤ ምክር የሚሰማ ከሆነ፡፡


አንቺም ዝም በል አልሽኝ፣ እኔም ዝም አልኩልሽ
ምንድን ነው ያጎደልኩት፣ አንቺስ ምን አተረፍሽ?
ስሀተትሽን ሸሽጌ ውድቀትሽን አፋጠንኩ
አንቺም አልተበጀሽ፣ እኔም አልተጠቀምኩ፡፡

Comments

Popular posts from this blog

The "Corridor Development" is a Façade of the Prosperity Party

Befekadu Hailu I have seen a news report claiming that 40% of central Addis Ababa will be demolished for the corridor development; I am not able to confirm the validity of the news but it sounds real to me given the size of massive operations in the demolition of old neighborhoods and construction of bike lanes, green areas, and glittering street lights. I like to see some beauty added to my city but cannot help mourning the slow death of it too. Addis Ababa was already in a huge crisis of housing and the demolition of houses is exacerbating it. Apparently, Prime Minister Abiy Ahmed is eager to showcase his vision of prosperity by demonstrating how fast his administration can do magic by beautifying the front sides of the streets with lights, new pavements, and painted fences ("to fake it until he makes it" in my friend's words). Therefore, he and his party do not care about the miserable human stories behind the scenes and they will harass you if you tell it (Azeb Woku...

መጽሐፍ የሚወጣው፣ የተዋነይ ዘ ጎንጅ 5 መሥመር ቅኔ

ጎንጅ ቅኔ ያጠናበት ደብር ሥም ነው። ደብረ ጥበብ ጎንጅ ቅዱስ ቴዎድሮስ ገዳም። ተዋነይ የባለቅኔው ሥም ነው። (የግዕዝ ትርጉሙ "ዋናተኛ" ማለት ነው።) ሊቁ ተዋነይ የልኅቀቱን ያክል እምብዛም አይወራለትም፤ ነገር ግን በዘመኑ ወደር የሌለው ልኂቅ ስለመሆኑ ሥራው ይናገራል። የሕይወት ተፈራ "Mine to Win" የተሰኘ ድርሰት መቼቱን በዐፄ ዮሓንስ ንግሥና ዘመን፣ በጎጃም/ጎንደር የቅኔ መማሪያ ደብሮች ያደረገ ልብወለድ ነው። ልቦለዱ የቅኔ ትምህርት ስርዓትን ያስተዋውቀናል፤ በበኩሌ የቅኔ ትምህርትን እና የቅኔ ሊቃውንት ታላቅነት ቀድሞ ከነበረኝ ግንዛቤ የበለጠ እንዲሆን አድርጎኛል። በተለይ የተዋነይ ዘ ጎንጅ (በውኑ ዓለም የነበረ ባለቅኔ) ተከታይዋ አምስት መሥመር ቅኔ መጽሐፍ የሚወጣት እንደሆነች ልቦለዱ አሳሰበኝ። ወይም በአጭሩ ብዙ ምዕራባውያን ስንት መጽሐፍ የጻፉለት ፍልስፍናን በአምስት መሥመር ይዟል። የቅኔው ትርጓሜ የመጽሐፍ ቅዱስን እና የመጽሐፍ ቅዱሱን ፈጣሪ ኅልውና ይሞግታል። “የአምን ወይገኒ ኵሉ ዓለም በዘፈጠረ ለሊሁ ብዙኃን እንዘ ይገንዩ ይስግዱ ቅድሜሁ ለነጽሮ ዝኒ ነገር እሥራኤል ከመይፍርሑ ሙሴ ፈጠረ ፈጣሪሁ ወ ፈጣሪ ፈጠረ ኪያሁ።” (ተዋነይ ዘ ጎንጅ። ምንጭ፣ሕይወት ታደሰ ወደአማርኛ የተረጎመችው የሕይወት ተፈራ መጽሐፍ) ትርጉሙን በኋላ እመለስበታለሁ። ስለተዋነይ መጀመሪያ የሰማሁት የበውቀቱ መጽሐፍ ላይ ነበር። እሱም በጨረፍታ - “የሌሊት ዜማዎች” የሚለው ግጥሙ ውስጥ። በውቀቱ ተዋነይን በግጥሙ ግርጌ ማስታወሻው አስተዋውቆን ያልፋል፣ “ተዋነይ በቅኔ ቤት አፈ ታሪክ ሞትን በግዝት ለሰባት ዓመታት ያቆመ ጀግና ነው"። ከዚያ በኋላ፣ አዲስ አድማስ ላይ የወጣ አንድ ጽሑፍ ተዋነይ የተላከበትን ...

የልጅ ሚካኤል አዲስ አበባ

በፍቃዱ ዘ . ኃይሉ “የአዲስ አበባ ብሔርተኝነት” ቢኖር ኖሮ መሪው ልጅ ሚካኤል ይሆን ነበር። አሁን አሁን እሱ ስለ አዲስ አበባ የዘፈናቸውን ዘፈኖች ቁጥር ራሱ በትክክል መቁጠር ይቸግረኛል። ለአዲስ አበባ ከተዘፈኑ ዘፈኖቹ ውጪም በየዘፈኑ ውስጥ የሚጨማምራቸው መልዕክቶች በራሳቸው መወድሰ አዲስ አበባ ናቸው። ለምሳሌ፣ በቅርቡ በለቀቀው ‘አዲስ አራዳ’ በተሰኘው አልበሙ ውስጥ ‘የድሬ ልጅ’ የሚል ዘፈን አለው። ዘፈኑ የተዘጋጀው ያው የአዲስ አበባ እህት ተደርጋ የምትቆጠረውን ድሬ ዳዋን ለማወደስ ነበር። ልጅ ሚካኤል ግን የአዲስ አበባ ፍቅሩ ያመልጠውና የሚከተለውን ያቀነቅናል፦ “መጣልሽ በሏት፣ ድሬ ድረስ፣  ከአዱ ገነት፣ ከሸገር፣ ከአዲስ ደረሰ፣... የሸገር ልጅ አራዳ ነው፣ ሰው አክባሪ፣ ሰው ወዳዱ፣ ቀላጅና ተረበኛ፣ ፍቅር ይዞ የሚተኛ፣ ‘አለው’ የለ፣ ‘የለው’ የለ፣ ከሁሉ ጋ፣ ግባ ጀባ...፤” ፤ ልጅ ሚካኤል በዚህ አልበሙ ብቻ አዲስ አበባን የሚያውድሰባቸው ሌሎችም ዘፈኖች አሉ፤ ‘ አዲስ አራዳ ’ የሚለው የአልበሙ መጠሪያ እና ‘ሸገር’ የሚሉት ዘፈኖቹ ዋነኞቹ ናቸው። ታዲያ እንዲህ በአዲስ አበባ ፍቅር የሚቃጠለው ልጅ ሚካኤል "ሊነግረን የሚፈልገው ምንድን ነው?" የሚለው ጥያቄ ደጋግሞ ይመጣብኛል። ይህ የልጅ ሚካኤል አዲስ አበባ ምንነትን ለመረዳት የሚጥር ፖለቲካዊ መጣጥፍ ነው። ‘አዲሱ አራዳ’ ማነው? በዚህ ዘፈኑ በብዙዎቻችን ዕድሜ የትዝታ ማኅደር ውስጥ የሚገኙ ነገር ግን በአዲስ አበባ ልማት ሥም የፈረሱ እና እየተረሱ ያሉ ሰፈሮችን ሥም ያነሳሳል። ዘፈኑ በግጥሙም በዜማውም፣ የሐዘን እንጉርጉሮ ያለበት ነው። ምሳሌ እንውሰድ፦ “ጨርሰሽ ስትወጪ ከቡፌ ዳ’ላጋ፣ ጠብቂኝ እንዳልል፣ ቆመሽ መሐሙድ’ጋ፣ አገር ...